3 handvatten om pesten op het werk te voorkomen
Pesten op de werkvloer komt vaker voor dan je in eerste instantie zou denken. Het is een nare en venijnige gewoonte.
De trigger van pesten is vaak het anders-zijn van iemand in het team. Dat kan iemand zijn met een mening die anders is dan die van de groep. Of het kan iemand zijn die op een andere manier afwijkt van de groepsnorm.
Een zondebok laat vaak een kant zien waar we zelf niet mee geassocieerd willen worden. Als we iemand uitsluiten lopen we zelf geen risico om zondebok te zijn. We zoeken gemeenschappelijkheid in de groep door ons gezamenlijk van iemand te distantiëren. Dat ervaren we dan als veilig en comfortabel, maar het gaat ten koste van degene die de zondebok wordt.
Het is een teamproces waar je lastig vat op kunt krijgen. Dat wil niet zeggen dat je het niet kunt voorkomen. In deze blog beschrijf ik 3 handvatten die je kunnen helpen om te voorkomen dat iemand die afwijkt van de norm uitgroeit tot zondebok. Zo kun je het groepsproces tijdig bijsturen.
1. Zorg dat elke mening er toe doet
Een mening die tegen de norm van de groep ingaat wordt niet altijd geuit. Het kan zijn dat het wordt overschreeuwd door de grote meerderheid van de groep, of dat het wordt verzwegen uit angst voor botsingen.
Een mening die anders is, is niet altijd leuk om te horen, maar vaak wel noodzakelijk voor de besluitvorming. Al is het alleen maar om groepsdenken te voorkomen.
Door te benadrukken dat een afwijkende mening belangrijk is voor het team voorkom je dat het gezien wordt als een ‘verkeerde mening’. Zo voorkom je dat iemand langzaam uitgroeit tot zondebok, en stimuleer je juist dat de afwijkende mening als belangrijk wordt ervaren.
2. Betrek alle mensen in je team
Train jezelf erop om ook de mensen die weinig zeggen aandacht te geven tijdens een teamsessie of vergadering. Probeer te ontdekken welke meningen niet gehoord worden in je team. Heeft iemand nog een heel ander idee? Iets wat nog niet is genoemd? Iets wat misschien niet iedereen wil horen?
Ook (of juist) als je merkt dat de afwijkende mening ook bij jou zelf zorgt voor irritatie of afwijzing: geef het goede voorbeeld en benader degene met die andere mening met oprechte interesse.
Bijvoorbeeld: als iemand iets zegt en je merkt dat je denkt: ‘oh nee, daar heb je haar weer’; zie dat als een signaal om juist door te vragen en te luisteren. Het negeren of afkeuren van een mening kan leiden tot het ontstaan van een zondebok en dat wil je natuurlijk voorkomen.
3. Bespreek: hoe gaan we met elkaar om als we het oneens zijn?
Iedereen kan goed samenwerken als het makkelijk gaat en gezellig is. Maar echt goede samenwerking herken je pas op het moment dat je het met elkaar oneens bent.
Plan een sessie met je team of agendeer het als agendapunt op een vergadering. Je kunt dan de volgende vragen stellen: hoe willen we eigenlijk met elkaar om gaan? Hoe willen we zijn?
Wat vinden we van onze huidige manier van communiceren? Wat doen we als we het niet met elkaar eens zijn? Krijgt iedereen in het team voldoende gelegenheid om zich uit te spreken? En natuurlijk is het vervolgens van belang dat iedereen de ruimte krijgt om zich uit te spreken en te reageren. Dat we écht luisteren en elkaar serieus nemen.
Als je dit met enige regelmaat bespreekt kun je samen met je team de samenwerking op een natuurlijke manier verbeteren. Zo voorkom je dat iemand met een afwijkende mening uitgroeit tot een zondebok.
Tot slot
Door alle mensen in je team te betrekken, te faciliteren dat alle meningen er toe doen en met je team te bespreken hoe je met elkaar wil omgaan kun je voorkomen dat iemand zondebok wordt in je team. Sterker nog, je kunt juist stimuleren dat iemand met een afwijkende mening gezien wordt als een noodzakelijk ingrediënt voor echt goed onderbouwde besluiten.
In Deep Democracy noemen we dit ‘de wijsheid van de minderheid’. Ik nodig je uit om vanaf nu anders te luisteren, juist nieuwsgierig te zijn naar wat niet gezegd wordt. Luister naar de stem van de minderheid en ontdek wat het oplevert als je daar aandacht en ruimte geeft.
Met alle aandacht die er is voor de dag van het pesten is deze dag een mooi moment om eens stil te staan bij die stem van de minderheid.
Wil je het potentieel binnen je team beter benutten? Of merk je dat de kans bestaat dat iemand in je team de rol van zondebok krijgt? Drielink Coaching heeft een effectief arsenaal met werkvormen en methodieken om het beste uit iedereen in je team te halen, in een omgeving waar ruimte is voor alle verschillende mensen en meningen. Neem contact op om te bespreken wat Drielink Coaching voor je kan doen.
